ESTE PANTANO QUEDA INAUGURADO'
A. Otero.
Un día despois de que O Barco
celebrara a festa do Cristo moitos veciños de Alberguería, achegáronse
ata o embalse de Prada para pedir xustiza e, ó mesmo tempo, clemencia.
Corría o ano 1961 e era a data sinalada para que, o daquela xefe do
Estado, o caudillo de España, inaugurara, de xeito oficial (na
práctica levaba funcionando dende novembro do 58), o salto sobre o río
Xares; de que pronunciara as verbas que, anos despois, convertíronse nun
significativo resume dunha parte da historia deste pais: "Este
pantano queda inaugurado".
Os veciños de Alberguería, que
viron como o seu pobo, as súas propiedades, as súas lembranzas quedaron
asolagadas pola auga, querían pedirlle clemencia a Francisco Franco. Unha
pancarta, que case nin siquera chegaron a desdoblar, expresaba as súas
reivindicacións, o seu lamento.
Quén sabe si daquela Franco chegou a
saber a súa petición, da súa dor. Os mesmos que se encargaran de
cumpli-la orde de botalos das súas casas, cumpriron tamén coa obriga de
impedir que algún revoltoso empañara o percorrido do Generalísimo
e a súa dona, Carmen Polo.
Reconstrui-los derradeiros intres de
Alberguería non é doado. ¿Cómo determinar entre as lembranzas dos
afectados a imparcialidade dos feitos?.
Os supervivintes critican, contando
episodios,verdadeiramente escalofriantes, a actitude das forzas de
seguridade encargadas de facelos desaloxar as súas casas (algúns deles
veciños); tampouco é demasiado alentadora a actitude mantida por outros
pobos colindantes ós que a desaparición de Alberguería non parecía
importarlles demasiado; parecida sorte corren algunhas autoridades locais
que, ó seu entender, non defenderon, coa contundencia que a situación
requería, os intereses dos afectados; o dedo tamén apunta a Moncabril
por no intentar, co diálogo e a negociación, conxuga-los intereses, a
todas luces, contrapostos. Pero entre tódalas versións posibles
(prácticamente unha para cada unha das persoas que lle tocou vivir aquel
episodio), ¿onde se atopa a verdadeira?.
Alberguería era para a ambición
política hidráulica emprendida polo franquismo nos anos 50 un pequeno
escollo fácilmente aplastable pola todopoderosa maquinaria do estado.
Qúe importancia tiña para o ben común o destino de 87 veciños
dunha, ó fin, pequena aldea aínda que ésta fose entón a máis
importante, tanto a nivel poblacional como económico, do Concello de A
Veiga. Qué importancia tiña para o ben xeral que se sentiran,
dende entón, uns desterrados.
Pero posiblemente os responsables de
todo aquilo non puideron imaxinar, que 40 anos despois os 87 veciños de
Alberguería, dese pobo asolagado baixo as augas que o fixeran fértil,
convertiríanse en centos, espallados, eso sí, por tódolos rincóns do
mundo. E que, como se de Fuenteovejuna se tratara, ían acudir a
celebra-la festa da Asunción coa mesma ledicia e ilusión que o fixeran
naquela derradeira ocasión, alá polo ano 58.
Pulsando nas fotografías poden verse en
grande.
O
meu máximo recoñecemento a publicación
mensual O sil do Barco de Valdeorras a quen se debe íntegramente este
traballo.
Saír